شناسنامه‌ای که دیر صادر شد

سرویس تجارت‌الکترونیکی- امروزه دسترسی انسان به رایانه امری ساده و ممکن است و با توسعه ارتباطات شبکه‌های مخابراتی، کاربرد رایانه و مخابرات در عرصه اطلاعات و بهره‌گیری از اینترنت نیز رواج چشمگیری یافته است.
 در همین راستا روابط اقتصادی میان افراد، شرکت‌ها و دولت‌ها نیز دچار تغییر شده و مبادلات تجاری  از حالت سنتی و مبادلات اسنادی خارج شده و به سوی بهره‌گیری از سیستم‌های مبتنی بر اطلاعات الکترونیکی پیش آمده است، در نتیجه تجارت الکترونیکی عرصه جدیدی را روی فرآیندهای تجاری گشوده است.  امروزه بدون بکارگیری و تسلط به ابزار جدید، هیچ کشوری توان رقابت در بازار جهانی را نخواهد داشت.
 توسعه تجارت جهانی و مسئله جهانی شدن اقتصاد با تجارت الکترونیکی تحقق می‌یابد و لزوم تجارت الکترونیکی، وجود شبکه‌های اینترنتی و پایگاه‌های اطلاعاتی است که با انتشار همزمان اطلاعات و تبادل الکترونیکی داده‌ها، نیاز کاربران را پوشش دهد.
 در کشور ما تعامل فعال با اقتصاد جهانی از برنامه‌های توسعه بوده و با هدف افزایش سهم کشور در تجارت بین‌الملل و توسعه صادرات و گسترش کاربرد فناوری ارتباطات و اطلاعات در اقتصاد، بازرگانی و تجارت، اقداماتی انجام شده است.  تصویب قانون تجارت الکترونیکی جهت مبادله آسان و ایمن اطلاعات در سال 1382 و مصوبه ایجاد و توسعه "نظام ملی طبقه‌بندی و شناسه کالا و خدمات (ایران کد)" درسال1385 از جمله اقدامات مذکور است.
 ایران کد، نظام ملی طبقه‌بندی و کدگذاری کالا در کشور است. در ایران کد، تولید و توزیع اطلاعات پایه کالا و ارتباط دادن با طبقه‌بندی و روش‌های شناسایی کالا، سبب ایجاد زبان مشترک در جهت شناسایی یکسان کالاها در سطح ملی و تسهیل صادرات و تجارت می‌شود.
 آشنایی با فرآیندهای مختلف زنجیره تامین و توقع کارکرد مناسب این مهم باعث می‌شود عملا ذهنیت به سمت راهکاری در جهت حفظ وضعیت مطلوب و در نگاه بدبینانه‌ای حرکت به سمت بهبود وضعیت زنجیره رود. شناخت موجودیت‌های مختلف زنجیره تامین و به‌کارگیری روش‌هایی در جهت مدیریت این موجودیت‌ها می‌تواند بسیار مثمرثمر واقع شود. صاحبنظران زنجیره تامین کالا بر این باورند که شناخت و مدیریت موجودیت‌های مرتبط می‌تواند نوسانات و پارامترهای موثر بر تعادل زنجیره مانند عرضه، تقاضا و ... را هدایت کند. این گروه بر این باورند که جریان کالا در مقابل جریان اطلاعات و جریان منابع و اعتبارات مالی جزو اساسی‌ترین و کلیدی‌ترین مفاهیمی هستند که همواره باید مورد توجه قرار گیرند. به عبارت دیگر یک زنجیره تامین بدون جریانات کالا،‌اطلاعات و منابع مالی قابل تصور نیست. ولی عمیق شدن در این بررسی یک نکته را حائز اهمیت می‌کند که تمامی فرآیندهای زنجیره تامین بدون ماهیتی مانند کالا (محصولات تامین کنندگان) موجودیت و حق حیات نخواهند داشت.
 کالا به عنوان اصلی‌ترین موجودیت زنجیره،‌کانون فعالیت‌های لجستیکی است. به عبارتی انجام و بکارگیری فرآیندهای لجستیکی حول محور کالا می‌چرخد. کالا مانند هر موجودیت دیگری تولید و در نهایت مصرف می‌شود. پارامترها و شرایطی بر آن نقش داشته و عملیات مختلفی در مورد آن صورت می‌پذیرد؛ اما در کنار فیزیک کالا (جرم کالا) آن چه به کالا شکل می دهد، شخصیت می‌بخشد و اعتبار می‌دهد اطلاعاتی است که در مورد کالا تولید می‌شود.
  به عبارتی تولید اطلاعات کالا مهم‌تر از تولید جرم کالاست. زیرا اطلاعات کالا را به تنهایی می‌توان مصرف کرد ولی کالای بدون اطلاعات مصرف نمی‌شود. یعنی اصلا تولید نمی شود که بتوان آن را مصرف کرد.
 اطلاعات ماهیتی کالا، مشخصات فنی، اطلاعات رابطه‌ای کالا (مانند اطلاعات منابع تامین کالا) همگی جزو شناسنامه کالا محسوب می‌شوند. انسان فاقد شناسنامه و در واقع فاقد نام، بدون اصالت خانوادگی، بدون فرهنگ و ... قابل تصور نیست، کالای فاقد شناسنامه نیز همین رویه را در پی دارد.
 حرکت کالا از محل تولید (تولید مواد اولیه-ساخت) تا محل مصرف نیازمند این شخصیت خواهد بود. در واقع داشتن این شخصیت است که حرکت کالا را معنی می‌دهد. یعنی تولید کننده باید بداند چه چیزی را با چه مشخصاتی تولید کند؛ حمل کننده باید بداند چه کالایی را جابه‌جا کند؛ انباردار باید بداند؛ توزیع کننده باید بداند عمده فروش بداند؛ همه بدانند چه موجودیتی در حرکت است. اما آیا تمامی این عناصر چرخه باید با تمامی اطلاعات کالا درگیر باشند؟ اگر کالایی را با حداقل 40 مشخصه فرض کنیم آیاتمامی عناصر باید از تمامی اطلاعات مطلع باشند؟ چرخه نیاز مند زبان مشترک است. زبان مشترک کالا در قالب کلید تعامل دارای اهمیت زیادی است. یعنی باید تمامی عناصر درگیر از تولید تا مصرف با یک زبان سخن گویند. آیا می‌توان فرض کرد که شناخت تولید کننده در مورد کالا همانی نباشد که مصرف کننده خواسته است؛ هیچگاه حرکتی صورت نخواهد گرفت و تعاملی حادث نمی‌شود.
 ایران کد می‌خواهد همانطور که کد ملی به عنوان شناسه هر ایرانی مطرح است به هر کالای در گردش تامین کالای کشور شخصیت دهد. ایران کد می‌خواهد به عنوان زبان مشترک زنجیره تامین کشور، کالای موردنظر مصرف کننده را از آغاز تولید با صحت و سلامت به دست وی برساند. ایران کد می‌خواهد علاوه بر شناسایی منابع و مراجع تولیدی و توزیع کشور، شناخت لازم را در طول چرخه حاصل کند. کالای دارای ایران کد می تواند در هر نقطه زنجیره تامین، اطلاعات خود را به عنصر مربوطه ارائه داده و وی را در مسیر مربوطه یاری دهد.
 ایران کد با ایجاد زبان مشترک و سرعت دادن و ایجاد اطمینان در تبادل اطلاعات و دسترسی به آن، فراهم آمدن آمار و اطلاعاتی که پیش‌نیاز فعالیت‌های تصمیم‌گیری، برنامه‌ریز ی و سیاست گزاری است، موجب افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی اقتصادی می‌شود.
 درگاه اطلاع‌رسانی ملی کالا  www.irancode.ir ماحصل اجرای نظام مذکور است و نمایشگاه مجازی دائمی است که کلیه اطلاعات پایه زنجیره تامین در حوزه کالا و همچنین اطلاعاتی از قبیل مراجع عرضه کننده، مشخصات فنی و استانداردهای ملی و بین‌المللی کالا و ... را در معرض دید کاربران قرار می‌دهد.
 کاربران با امکان دسترسی به اطلاعات اقلام طبقه‌بندی و کدگذاری شده می‌توانند با مقایسه مشخصات اقلام، وجوه تشابه و افتراق آنها را تشخیص داده و نیازهای اطلاعاتی خود را برآورده کنند.
 تحت پوشش قرار دادن اطلاعات و توزیع آن در سطح جامعه و تبادل اطلاعات، رشد و توسعه تجارت و داد و ستد را فراهم کرده و باعث ایجاد بستر تجارت الکترونیکی می‌شود. ایران کد با انتشار همزمان اطلاعات کالا برای همه کاربران، عرصه را برای واسطه‌ها تنگ کرده و به دلیل هویت‌بخشی عرضه کنندگان کالا و محصولات مربوطه، تسهیل لازم جهت مبارزه با معضل قاچاق کالا را فراهم می‌آورد.